စိတ္ေကာင္းၾကည္လင္ ၀မ္းေၿမာက္လွ်င္
“စိတ္ေကာင္းၾကည္လင္ ၀မ္းေၿမာက္လွ်င္” ဆိုတာ စိတ္ကေကာင္းတာရယ္၊ စိတ္ကၾကည္လင္တာရယ္၊ ၀မ္းေၿမာက္တာရယ္ကို ေၿပာတာေနာ္။ စိတ္ေကာင္းေကာင္းထားရတယ္၊ သူတကာ စိတ္ဆိုးလည္း မဆိုးရဘူး။ စိတ္ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ထားရတယ္။ စိတ္ထဲမွာ အေႏွာင္႔အယွက္ေတြ မရွိရဘူး။ ၀မ္းေၿမာက္ရတယ္။ ၀မ္းမနည္းရဘူး။ ၀မ္းနည္းတာကို မတတ္ႏိုင္တဲ႔ ေဒါသေခၚတယ္။
“စိတ္ေကာင္း, ၾကည္လင္ , ၀မ္းေၿမာက္လွ်င္၊
သံုးအင္ပုည ၿပည္႔စံုၾက၊
ပုညၿပည္႔စံု လူနတ္ဘံု သူေဌးၿဖစ္ရ လူ႕ဘ၀”။
စိတ္ေကာင္းတာရယ္၊ စိတ္ၾကည္လင္တာရယ္၊ ၀မ္းေၿမာက္တာရယ္ အဲဒီ (၃)ပါးနဲ႔ၿပည္႔စံုရင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ႕နဲ႔ၿပည္႔စံုတယ္တဲ႔။ အဲဒီ ကုသိုလ္ေတြနဲ႔ၿပည္႔စံုလို႔ရွိရင္ ဘယ္ေရာက္ေရာက္ လူခ်မ္းသာေတြ စိတ္ခ်မ္းသာေတြ ၿဖစ္တယ္တဲ႔။ “သူေဌးၿဖစ္ရ လူ႔ဘ၀” ဆိုတာ “စိတ္သူေဌး” ကိုေၿပာတာ၊ စိတ္မဆင္းရဲေတာ႔ဘူး။
“စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္၊
ပစ္ပယ္သူတကာ”။
စိတ္ဆိုးတယ္၊ စိတ္ညစ္တယ္ဆိုတာ သူတကာေၾကာင္႔မဟုတ္ဘူးတဲ႔။ “ကိုယ္႔ေၾကာင္႔” ၿဖစ္တယ္။ ကိုယ္ရွိရင္ စိတ္က ညစ္တတ္တယ္၊ ကိုယ္မရွိရင္ စိတ္ကမညစ္ေတာ႔ဘူး။ “ကိုယ္”ေၾကာင္႔ၿဖစ္တယ္၊ “ကိုယ္” မရွိနဲ႔။ ကိုယ္ေတြ(ငါေတြ) မထားနဲ႔။ ၿမင္တာ ကမ်က္ေစ႔၊ ၾကားတာကနား၊ နံတာက ႏွာေခါင္း၊ စားတာကလွ်ာ၊ ထိတာက ကိုယ္၊ ၾကံတာက စိတ္၊ အဲဒါကို “ငါ” လုပ္ရင္ စိတ္ညစ္တယ္တဲ႔။ အဲဒါေတြကို “ငါ” လို႔ မလုပ္နဲ႔ ဟုတ္လား။
တခ်ိဳ႕က ....ငါႏွယ္ေနာ္ စိတ္ညစ္လိုက္တာနဲ႔ .......အဲလို ညည္းၾကတယ္။ အဲဒါ “ငါ” ရွိလို႔။ “ငါ” မရွိနဲ႔။ သူလည္း ရုပ္နာမ္ပဲ ကိုယ္လည္းရုပ္နာမ္ပဲ။ အဲဒါကို “ငါ” လို႔ မသိမ္းပိုက္နဲ႔။ မသိမ္းပိုက္လို႔ရွိရင္ စိတ္မညစ္ေတာ႔ဘူး။ သူလည္း ရုပ္နာမ္၊ ကိုယ္လည္း ရုပ္နာမ္၊ အဲဒီ ရုပ္နာမ္ကို “ငါ” “ငါ႔ဥစၥာ” လို႔ သိမ္းပိုက္လိုက္လို႔ စိတ္ဆိုးေတြ စိတ္ညစ္ေတြ ၿဖစ္တာ။
“အဟံတိ၀ါ၊ မမံတိ၀ါ”
“အဟံ တိ ၀ါ -ငါ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ မမံ တိ၀ါ - ငါ၏ဥစၥာ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ဂဟဏာ ဘာေ၀န - ယူၿခင္းမရွိသည္၏ စြမ္းအားၿဖင္႔” . . .ငါ, ငါ႔ဥစၥာလုိ႔ မယူခဲ႔လို႔ရွိရင္တဲ႔ အပူေတြ မရွိဘူးတဲ႔။ အပူေတြရွိေတာ႔ “ငါ” ဆိုေတာ႔ စဥ္းစားတတ္တယ္၊ “ငါ” ၿဖစ္သြားတယ္။ စဥ္းစားတာကို “ငါ” လို႔ မယူနဲ႔။ “ငါ” လို႔ ယူလို႔ရွိရင္ စိတ္ညစ္တတ္တယ္။ “စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္” ...မ်က္ေစ႔က စိတ္ဆိုးတာ မဟုတ္ဘူး၊ နားကလည္း စိတ္မဆိုးဘူး၊ “ငါ” က စိတ္ဆိုးတယ္ ဟုတ္ကဲ႔လား။ “ငါ” မရွိရင္ စိတ္မဆိုးေတာ႔ဘူး။ အဲလို မွတ္ထားေနာ္။ “ငါ” ဆိုတာက ဒိ႒ိ ေခၚတယ္။
“ဣဒါနိ ဖလပဥၥကံ” .. ဤပစၥဳပၸန္တြင္ အက်ိဳး(၅)ပါးရွိတယ္။
“ဣဒါနိ ေဟတေ၀ါပဥၥ” ..ဤပစၥဳပၸန္ကလည္း အေၾကာင္း(၅)ပါးရွိတယ္တဲ႔။
အဲဒါ စိတ္ညစ္တာေတြက ..စိတ္ဆိုးတာေတြက , ငါေတြက, ဒိ႒ိေတြက, အဲဒီ အ၀ိဇၨာတို႔, တဏွာတို႔, ဥပါဒါန္တို႔ဆိုတာ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းေတြတဲ႔။ အဲဒါေတြ မရွိရဘူးတဲ႔။ ပစၥဳပၸန္မွာ အက်ိဳး(၅)ပါးဆိုတာ ၀ိညာဏ္၊ နာမ္ရုပ္၊ သဠာယတန၊ ဖႆ၊ ေ၀ဒနာကို ေခၚတယ္။ အဲဒီ ပစၥဳပၸန္ထဲမွာ အေၾကာင္းမေရာက္ေအာင္ ဂရုစိုက္ရတယ္။ ပစၥဳပၸန္ထဲ အေၾကာင္းမေရာက္လို႔ရွိရင္ “အာယတိံ ဖလပဥၥကံ” ဆိုတာ ေနာင္မွာ အနာဂတ္မွာ အက်ိဳးမရွိေတာ႔ဘူးတဲ႔။ အဲလို မွတ္ထား။ ပစၥဳပၸန္မွာ အေၾကာင္း ၿဖစ္တတ္တယ္တဲ႔။ အေၾကာင္းက ဘယ္သူတုန္းဆိုေတာ႔ “စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္”တဲ႔။ စိတ္က ၀ိပါက္၊ စိတ္ကအက်ိဳး(၅)ပါး။ ၿပီးေတာ႔ စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္တာက အေၾကာင္း(၅)ပါး ၿဖစ္သြားတယ္တဲ႔။ အေၾကာင္း(၅)ပါးေၾကာင္႔ စိတ္ညစ္တယ္။ စိတ္ကေတာ႔ အက်ိဳးပဲ။ အေၾကာင္း(၅)ပါးမရွိရင္ စိတ္မညစ္ေတာ႔ဘူး...ဟုတ္လား။ စိတ္မညစ္လို႔ရွိရင္ နိဗၺာန္လို႔ ေခၚတယ္။
“စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္”
“ကိုယ္ဆိုတာ “ဒိ႒ိ” ကိုေခၚတယ္။ ဒိ႒ိဆိုတာ အ၀ိဇၨာ, တဏွာ ရွိမွ ဒိ႒ိ ရွိတယ္။ အ၀ိဇၨာ, တဏွာ ဆိုတာကလည္း “လူ” ေတြရွိမွ အ၀ိဇၨာ,တဏွာ ရွိတယ္။ စိတ္ထဲမွာ လူေတြလို႔ မထားရဘူး.. . .ဟုတကဲ႔လား။ လူေတြလို႕ထားရင္ အ၀ိဇၨာ, တဏွာ ၿဖစ္တယ္တဲ႔။ အ၀ိဇၨာ, တဏွာ ၿဖစ္ရင္ စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ၿဖစ္တယ္တဲ႔။
စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္လို႔ရွိရင္ “ကိုယ္”ေၾကာင္႔ ၿဖစ္သြားတယ္တဲ႔။ “ကိုယ္” ရွိသြားတယ္။ ေရွးတုန္းကေတာ႔ ၿမတ္စြာဘုရား လက္ထက္တုန္းက “ကိုယ္”မရွိဘူး. . . ဟုတ္ကဲ႔လား။ ကိုယ္မရွိေတာ႔ စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ေတြ မရွိေတာ႔ဘူး။ စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ မရွိလို႔ရွိရင္ စိတ္ေကာင္းၾကည္လင္ေတြ ၿဖစ္သြားတယ္တဲ႔။ စိတ္ေကာင္းၾကည္လင္ ၿဖစ္သြားလို႔ရွိရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ေတာ႔တာပဲ။
“စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္၊ပယ္ပစ္သူတကာ” သူတကာရယ္လို႔ မဟုတ္ဘူး၊ သူတကာကို အၿပစ္တင္တတ္တယ္။ အၿပစ္လည္းတင္မေနနဲ႔ေတာ႔။ “ငါ” လို႔လည္း မသိမ္းပိုက္နဲ႔။ အၿပစ္ရွိလာရင္လည္း ငါလို႔ မသိမ္းပိုက္နဲ႔၊ အၿပစ္မရွိလည္း ငါလို႔ မသိမ္းပိုက္နဲ႔။ အဲလို ဒီအတိုင္ပဲေန။ ငါလို႔ သိမ္းပိုက္လိုက္ေတာ႔ စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ၿဖစ္တတ္တယ္။“စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္”
စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္က ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ပဲ။ “ကိုယ္” ဆိုတာ “ငါ” ပါပဲလား၊ မ်က္ေစ႔ၿမင္တာလည္း ငါ၊ နားၾကားတာလည္း ငါ၊ ဒီလို ယူထားၾကတာ မဟုတ္ဘူးလား။ အဲလို “ငါ” လို႔ သိမ္းပိုက္ထားၾကတာ။
“အနာဒါန ဘာေ၀န” ငါဟူ၍ မယူနဲ႔တဲ႔။ ထိုင္ေနတာလည္း “ငါ”လို႔ မယူနဲ႔တဲ႔။ ထသြားတာလည္း ငါလို႔ မယူနဲ႔။
“ဂဟဏာ ဘာေ၀န” မယူသည္၏ စြမ္းအားၿဖင္႔ လြတ္ေၿမာင္၏တဲ႔။
“ငါ” က လြတ္ေၿမာက္သြားတယ္. . . ရိပ္မိလား။ ဘယ္ထဲ ဘာၿဖစ္သြားသြား “ငါ” က လြတ္ေၿမာက္ရင္ လြတ္ေၿမာက္တာပဲ။ ဘာမဆို “ငါ” မလြတ္ေၿမာက္ရင္.... သူ႔ေထာင္ ..သူ႔ဟာသူ လုပ္တာတဲ႔။ လူေတြက ကိုယ္႔ေထာင္ ကိုယ္႔ဟာကို လုပ္ေနၾကတယ္တဲ႔။ အဲဒါဘယ္သူတုန္းဆိုေတာ႔ ..ကိုယ္႔ဟာကိုယ္လုပ္တာ “ငါ” ေခၚတယ္။
စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္၊ ပယ္ပစ္သူတကာ
စိတ္ညစ္ ပယ္ခ်ိဳး စိတ္မဆိုး၊ ေရာက္ရုိးနိဗၺဴတာ
နိဗၺဴတာ ဆိုတာက လြတ္ေၿမာက္တာကို ေခၚတယ္။ “ေမာေကၡာနိေရာေဓါ နိဗၺာနံ” တဲ႔။ ေမာကၡ . . . လြတ္ေၿမာက္တာ၊ “စိတ္ရဲ႕လြတ္ေၿမာက္ၿခင္း” ကို ေခၚတယ္။ စိတ္ကို ဘယ္သူက ဖမ္းထားတံုး, ယူထားတံုး ဆိုေတာ႔ . . . .“ငါ” က ယူထားလို႔။ အဲဒါေၾကာင္႔ သူ႔ကို မလြတ္ေၿမာက္ႏုိင္ရင္. . . သူက . . .ေတာ္ၾကာက် ဟိုဟာ မေကာင္းဘူးေလး၊ ဒီဟာ မေကာင္းဘူးေလးနဲ႔ စဥ္းစားတယ္။ အဲဒါ ဘယ္သူတံုး ဆိုေတာ႔ “ငါ”၊ “ငါ” ဆိုတာ “ I”
“မ်က္ေစ႔ကၿမင္ မႏႈိင္းယွဥ္၊ ဤတြင္ တရားရ။”
“နားကၾကားလွ်င္ မႏႈိင္းယွဥ္၊ ဤတြင္ တရားရ။”
ဘယ္သူက ၾကားတံုး (နားကၾကားတာပါဘုရား) ၊ ဘယ္သူ႔နားတံုး . . .“နာမ္ရုပ္” ရဲ႕ နား။ “ငါ႔” နားမဟုတ္ဘူးေနာ္။ ၾကားတာက နားကၾကားတာ။ ဒါေၾကာင္႔ အနတၱာ . . . ငါ မဟုတ္။ “ငါ” လို႔ မသိမ္းပိုက္တာကို ေခၚတယ္။
ၿမင္တာကေရာ ဘယ္သူကၿမင္တံုး (မ်က္ေစ႔ကပါ ဘုရား) ၊ နံတာကေရာ ဘယ္သူက နံတံုး (ႏွာေခါင္းကပါ ဘုရား) ဘယ္သူက စားတံုး ( လွ်ာကပါ ဘုရား) ဘယ္သူက ထိတံုး (ကိုယ္က ထိတာပါ ဘုရား)၊ ဘယ္သူကၾကံတံုး (စိတ္ကပါ ဘုရား)၊ အဲဒါကို ငါလို႔ သိမ္းပိုက္ထားၾကလို႔၊ မသိမ္းပိုက္နဲ႔။ သူ႕ဟာသူၾကံ၊ သူ႔ဟာသူဆိုလို႔ရွိရင္ ဘာမွ မဟုတ္ဘူး၊သူ႔ဟာသူ လြတ္ေၿမာက္သြားတယ္တဲ႔။
ကိုယ္႔ဟာကို စဥ္းစားတယ္ . . . ဟုတ္လား။ စဥ္းစားတာက စိတ္နဲ႔ အာရုံနဲ႔ေတြ႔ေတာ႔ စဥ္းစားတယ္။ စိတ္နဲ႔အာရုံနဲ႔ေတြ႔ေတာ႔ အဲဒီစိတ္နဲဲ႔ အာရုံနဲ႔ကို မေပါင္းသင္းဘဲ ေနလိုက္လို႔ ရွိရင္ သူ႔ဟာသူ လြတ္ေၿမာက္သြားတယ္. . .ဟုတ္ကဲ႔လား။ (မွန္ပါဘုရား)
ဆိုစမ္း . . . “ရူပါရုံ, သဒၵါရုံ (၆) အာရုံ ေခၚတံု ဟိုဘက္ကမ္း” ရူပါရုံ , သဒၵါရုံေတြ၊ ၿမင္တဲ႔ဟာ, ၾကားတဲ႔ဟာေတြက ဟိုဘက္ကမ္းတဲ႔။ “လူ” ေတြမဟုတ္ဘူးတဲ႔။
“ရူပါရုံ, သဒၵါရုံ (၆) အာရုံ ေခၚတံု ဟိုဘက္ကမ္း”
“မ်က္ေစ႔၊ နား၊ ႏွာ ၊ လွ်ာ ၊ ကိုယ္၊ မန. . .(၆) ဒြါရ၊ ေခၚၾက ဒီဘက္ကမ္း။”
မ်က္ေစ႔ေတြ နားေတြက ဒီဘက္ကမ္း၊ ရူပါရုံေတြက ဟိုဘက္ကမ္း၊ ဟိုဘက္ကမ္းနဲ႔ ဒီဘက္ကမ္းနဲ႔ သြားၿပီးေတာ႔ “ငါ” လို႔ မယူရဘူး . . . .. ဟုတ္ကဲ႔လား။
“အဟံတိ၀ါ - ငါဟူ၍လည္းေကာင္း၊ မမံတိ၀ါ- ငါ၏ဥစၥာဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဂဟဏာဘာေ၀န- ယူၿခင္းမရွိသည္၏ စြမ္းအားၿဖင္႔၊ ၀ိ ဒရထာ - ပူပန္ၿခင္းမွ ကင္းၾကကုန္၏” တဲ႔။ ဟိုဘက္ကမ္း ဒီဘက္ကမ္းကို ငါလို႔မယူလိုက္လို႔ရွိရင္ အပူကင္းတယ္တဲ႔။
“ကမ္းပါးကိုမူ ငါမယူ ထိုသူအပူကင္းသတည္း” . . . အပူကင္းခ်င္ရင္ ဟိုဟာက ဟိုဘက္ကမ္း၊ ဒီဟာက ဒီဘက္ကမ္းလို႔ ဆိုလိုက္ရင္ ၿပီးသြားတာပဲ။ မင္းတို႔ကေတာ႔ လူမူေရးေတြ ဘာေတြနဲ႔ မေကာင္းဘူးေလး ေကာင္းတယ္ေလးနဲ႔ အဲလို ၿဖစ္ေနၾကတယ္. . . ဟုတ္ကဲ႔လား။
နိဗၺာန္ေရာက္တယ္ဆိုတာ ဘယ္လုိဟာတံုးဆရာ႔. . .ဆိုေတာ႔ စိတ္ညစ္တာေတြ မရွိတာတဲ႔။ စိတ္ဆိုတာ ေလာကီဆိုတာ ညစ္တတ္တယ္။ အဲဒါ မညစ္ေအာင္ ကိုယ္႔ဟာကို ရွင္းရတယ္။
“စိတ္ေကာင္း, ၾကည္လင္, ၀မ္းေၿမာက္လွ်င္ သံုးအင္ပုည ၿပည္႔စံုၾက၊
ပုည ၿပည္႔စံု လူနတ္ဘံု၊ သူေဌးၿဖစ္ရ လူ႔ဘ၀။
စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္ ပယ္ပစ္သူတကာ”။
သူတကာဆိုတာကလည္း အ၀ိဇၨာရွိရင္ သူတကာရွိတယ္။ အ၀ိဇၨာမရွိရင္ သူတကာ မရွိဘူး။ တဏွာရွိရင္ သူတကာ ရွိတယ္၊ တဏွာမရွိရင္ သူတကာ မရွိဘူး။
စိတ္ဆိုးစိတ္ညစ္၊ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ၿဖစ္ ပယ္ပစ္သူတကာ၊ စိတ္ညစ္ပယ္ခ်ိဳး၊ စိတ္မဆိုး၊ ေရာက္ရုိး နိဗၺဴတာ”
စိတ္မဆိုးဘူး၊ စိတ္မညစ္ဘူးဆိုရင္ အဲဒါ ....နိဗၺာန္ေရာက္သြားတယ္။ စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္တယ္ဆိုတာ သူတကာေၾကာင္႔၊ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔၊ သူ႔ေၾကာင္႔နဲ႔။ သူ႔ေၾကာင္႔၊ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ဆိုတာ ဘာလဲဆိုေတာ႔ “အ၀ိဇၨာ ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္” ပဲ။ သူ႔ေၾကာင္႔၊ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ မရွိရင္ အဲဒီ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္ မရွိေတာ႔ဘူး။ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္ မရွိရင္လည္း သူ႔ေၾကာင္႔ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ မရွိေတာ႔ဘူး။
သူ႔ေၾကာင္႔ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ မရွိရင္ စိတ္ဆိုးတာလည္း မရွိဘူး စိတ္ညစ္စရာ မရွိဘူးတဲ႔။ အဲဒါ နိဗၺာန္ပဲ။ ကဲ . . ေတာ္ၾကဦးစို႔။
တပည္႔ေတာ္တို႔၏ ဤအလႉသည္ သူ႕ေၾကာင္႔၊ ကိုယ္႔ေၾကာင္႔ မရွိေသာ အ၀ိဇၨာ, တဏွာ, ဥပါဒါန္ မရွိေသာ နိဗၺာန္ အက်ိဳးဌာ ၿဖစ္ပါေစသတည္း။ ဤေကာင္းမႈကို အမိ ၊ အဖ၊ ဆရာသမား အစထား၍ ေ၀ေနယ်တို႔အားလည္း အမွ်ေပးပါကုန္၏။ အားလံုး အမွ်ရၾက၍ သာဓုအႏုေမာဒနာ ေခၚႏုိင္ၾကပါေစကုန္သတည္း။ အားလံုး အမွ်၊ အမွ်၊ အမွ် ယူေတာ္မူၾကပါကုန္ေလာ႔။
(သာဓု, သာဓု, သာဓု)
ပခုကၠူဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ဘဒၵႏၲဣေႏၵာဘာသ ၏ စိတ္ေကာင္းၾကည္လင္ ၀မ္းေၿမာက္လွ်င္ တရားေတာ္မွ. . .
